ارزیابی خصوصیات زمین شناسی مهندسی سازند میشان در ساختگاه سد چم شیر با نگرش ویژه بر طراحی پرده آب بند

چکیده به طور کلی، هدف و ضرورت آب بندی سدها جلوگیری از فرار آب مخزن بعد از آب گیری، جلوگیری از پدیده آب شستگی پرکننده ی درزه ها، کاهش فشار برکنش و افزایش پایداری تکیه گاه های سد است. با توجه به پیچیدگی های زمین شناسی و وجود ناپیوستگی های متفاوت، آب بندی پی و تکیه گاه های سنگی سدها با اجرای پرده تزریق، نیاز به درک زمین شناسی مهندسی دارد. سد چم شیر برروی رودخانه ی زهره در 20 کیلومتری جنوب شرقی شهر دوگنبدان (گچساران) در استان کهگیلویه و بویراحمد، با مختصات طول شرقی "36 52 ?50 و عرض شمالی "59 10 ?30 قرار گرفته است. این سد با ارتفاع ??? متر و حجم مخزن حدود 7/1 میلیارد متر مکعب در دره ای ساختاری-فرسایشی و u شکل در امتداد محور یک ناودیس پلانژدار واقع شده است. هدف از انجام این تحقیق بررسی پارامترهای زمین شناسی مهندسی موثر و ارائه یک روند سیستماتیک در طراحی و اجرای پرده آب بند سد چم شیر میباشد. مهمترین ابزار در این تحقیق اطلاعات و نتایج حاصل از مطالعات زمین شناسی، درزه نگاری و داده های حاصل از آزمایشات فشار آب وعملیات تزریق میباشد. در این تحقیق در ابتدا بر اساس داده های بدست آمده از پیمایش منطقه ای به بررسی سیستم ناپیوستگی ها در منطقه پرداخته شده و سپس براساس این اطلاعات شاخص کیفیت توده سنگ (rqd) به طور جداگانه برای هریک از بخش های سازند میشان مورد ارزیابی قرار گرفته است. براین اساس سه دسته شکستگی اساسی در هر تکیه گاه شناسایی شد که با مقایسه شکستگی ها در هر دو تکیه گاه میتوان سه دسته شکستگی کلی در ساختگاه سد در نظر گرفت. همچنین به جز بخش های نزدیک به سطح که به دلیل روباره کم و هوازدگی، شاخص کیفی توده ی سنگ ضعیف تا خیلی ضعیف میباشد در سایر بخش های سازند میشان، شاخص کیفی توده سنگ خوب تا عالی است که به توجه به زاویه زیاد شکستگی ها نسبت به افق و قائم بودن گمانه های حفر شده احتمال برخورد شکستگی ها در گمانه ها و نمونه گیری آن ها بسیار کم می شود . در مرحله بعد بر اساس داده های حاصل از آزمایش فشار آب به بررسی نفوذپذیری ساختگاه پرداخته شده است. بررسی نتایج آزمایشات لوژن دربخش میشان میانی، نشان دهنده ی تراوایی "زیاد" تا "خیلی زیاد" این بخش میباشد و در بخش زون انتقالی بیشتر نتایج تراوایی در گروه "متوسط" قرار می گیرد. اما مارلستون های میشان پایینی ناتراوا میباشند بنابراین میتوان از میشان پایینی به عنوان المان آب بندی استفاده کرد. پس از بررسی تراوایی ساختگاه، در فصلی جداگانه با استفاده از تصاویر استریوگرافی و ویژگی هندسه ی ناپیوستگی ها، امتداد گالریها و زاویه ی بهینه ی گمانه های تزریق پرده آب بند سد چم شیر طراحی خواهد شد. در پایان نیز به مبحث فشار تزریق و تعیین نسبت دوغاب پرداخته میشود. همانطور که مشاهده خواهد شد گسترش پرده آب بند در تکیه گاه راست تابع المان های طبیعی آب بند میباشد. در این حالت بهترین مسیر برای کوتاه شدن گالری های تزریق و پرده ی آب بند، جهت 030n است ولی در امتداد 006n نیز میتوان گالریهای تزریق را حفاری نمود. در تکیه گاه چپ نیز کوتاه ترین راستا 246n میباشد اما با توجه به عدم زاویه مناسب این راستا با شکستگی ها، در این تکیه گاه میتوان راستای 300n را مدنظر قرار داد همچنین میتوان گالریهای تزریق در تکیه گاه چپ را نیز در امتداد نزدیک راستای تکیه گاه راست طراحی نمود. کلیدواژه ها: پرده ی آب بند، زاویه ی بهینه ی گمانه های تزریق ، تصاویر استریوگرافی، سد چم شیر